W trakcie ostatniej wojny Polska poniosła relatywnie największe straty i szkody demograficzne spośród wszystkich państw walczących i okupowanych. Trzecia Rzesza prowadziła wobec obywateli Drugiej Rzeczpospolitej, politykę eksterminacji do ludobójstwa włącznie, politykę wynaradawiania, wyniszczenia biologicznego i kulturowego, masowych wysiedleń, politykę deportacji na roboty przymusowe oraz wprowadziła obowiązek przymusowej służby w niemieckich siłach zbrojnych.
Mimo upływu ponad siedemdziesięciu lat od czasu zakończenia drugiej wojny światowej rozmiar niemieckich represji i bilans nieodwracalnych strat osobowych wśród obywateli polskich nie został dokładnie opisany i ustalony.
Do dziś nie znamy faktycznej liczby ofiar działań wojennych i okupacji, nie znamy wielu nazwisk. Duża część ofiar wciąż pozostaje anonimowa.
Dotychczasowe szacunki strat koncentrowały się na ilości ofiar, identyfikowano wyłącznie ich skalę i wielkość.
Ustalenie pełnej liczby ofiar drugiej wojny światowej to obowiązek państwa polskiego. Wciąż nie mamy pełnych danych dotyczących strat osobowych pod okupacją niemiecką i sowiecką z lat 1939-1945. Ostateczna weryfikacja będzie możliwa dopiero po zakończeniu programów dokumentacyjnych, które nie tylko pozwolą przybliżyć nam liczbę ofiar, ale także zmniejszyć ich anonimowość.
Program „Straty osobowe” przywraca nazwiska wszystkim możliwym dziś do zidentyfikowania ofiarom i osobom represjonowanym, które we wrześniu 1939 roku były obywatelami II RP.
Zebrane w ramach programu dane pozwolą jednakże na pokazanie topografii zbrodni wobec wszystkich obywateli państwa polskiego w granicach z września 1939 roku i będą świadectwem skali terroru, który był większy niż na innych terenach okupowanych.
Ogólnodostępna baza danych o ofiarach i osobach represjonowanych, otwiera możliwości odnalezienia po latach, przez rodziny, informacji o zaginionych w czasie wojny, poznania prawdy o ich ostatnich chwilach, dotarcia do dokumentów, które wcześniej dostępne były tylko dla wąskiego grona zainteresowanych historyków. W ramach programu Straty osobowe i ofiary represji poszukujemy danych o osobach, które zginęły w czasie wojny oraz informacji o tych, które były poddawane różnego rodzaju prześladowaniom (represjom) pod okupacją niemiecką.
W przypadku osób zabitych interesują nas informacje o poległych żołnierzach, członkach konspiracji i partyzantach, o osobach cywilnych, które zginęły w wyniku bezpośrednich działań wojennych (np. w trakcie bombardowań lub podczas przejścia frontu), o osobach rozstrzelanych, zabitych w akcjach pacyfikacyjnych, zamordowanych w więzieniach, obozach i gettach lub w innych okolicznościach.
W przypadku osób represjonowanych zbieramy informacje o jeńcach wojennych, osobach uwięzionych w aresztach, więzieniach, gettach i różnego rodzaju obozach (koncentracyjnych, karnych, pracy itp.), robotnikach przymusowych (deportowanych do pracy w Trzeciej Rzeszy lub pracujących w miejscu zamieszkania), o osobach wysiedlonych ze swoich gospodarstw lub mieszkań, osobach ukrywających się, osobach represjonowanych, jako dzieci: pozbawionych opieki rodzicielskiej na skutek represji lub śmierci rodziców, dzieciach germanizowanych, deportowanych wraz z rodzicami do pracy przymusowej.
